Wielka wartość małego przedmiotu.

Kanada, choć to stosunkowo młody kraj, ma dość bogatą historie swojej waluty.

Już rdzenni mieszkańcy Kanady używali przedmiotów takich jak wampun (koraliki) czy futra do celów handlowych, które były wymieniane na broń, ubrania, żywność czy tytoń. Skóry bobra były  tak cenne, że używano je jako jednostka rozliczeniowa przez Hudson Bay Company ( najstarszą firmę w Kanadzie), aby ustalić spójne ceny wszystkich swoich towarów handlowych.

Pas wampun, ręcznie robiony z muszli trąbika kanałowego z północnego Atlantyku oraz białych i fioletowych koralików wykonanych z quahoga lub małży o twardej skorupie z zachodniego Atlantyku Północnoatlantyckiego.

Kapelusz wykonany z futra bobra.

Wraz z pojawieniem się europejczyków wprowadzona została pierwsza waluta w postaci monet i banknotów. Jednak z czasem pojawił się problem: brak twardej waluty. Pomimo, że rząd francuski wysyłał srebrne monety, były one szybko wycofywane z obiegu przez kupców, którzy używali ich do płacenia podatków, kupowania towarów z Europy lub zwyczajnie gromadzili te monety próbując zapewnić sobie bezpieczeństwo finansowe. Do 1685r niedobór monet stał się tak poważny, że władze kolonialne zaczęły używać kart do gry, jako waluty.

Karty do gry z określoną wartością i podpisane przez gubernatora Nowej Francji były pierwszą papierową walutą Kanady
i krążyły od 1685 do 1714.

Wraz z podbojem Quebec w 1760r. przez Brytyjczyków, rządy francuskie dobiegły końca wraz z nim spadła wartość ,,pieniędzy’’ z kart. Po upadku Nowej Francji pieniądze z kart do gry zostały wykupione za zaledwie jedną czwartą ich wartości. Choć zmienił się król, problem z walutą pozostał. Efektem niedoboru waluty było to, że w transakcjach handlowych używano szerokiej gamy zagranicznych monet, banknotów czy bonów. W jednej z opisanych relacji z Nowej Szkocji z 1820r.czytamy o zamieszaniu spowodowanym brakiem ujednoliconej waluty. Klient na targu, za zakupy, zapłacił banknotem skarbowym o wartości 1 funta. Jego rewers składał się z wielu pozycji: banknotów od różnych kupców i o różnej wartości.

Ze względu na różnorodność używanych walut do uporządkowania i spójności finansowej potrzebne były jednostka rozliczeniowa i jednolity system ,,oceny’’ innych walut, zwykle opartej na ich wadze i wartości zawartego w nich metalu szlachetnego.

W czerwcu 1851r. przedstawiciele prowincji Kanady, Nowego Brunszwiku i Nowej Szkocji spotkali się w Toronto w celu przedyskutowania wprowadzenia wspólnej waluty dziesiętnej. Po wyrażeniu zgody rządu w Londynie zaczęto wprowadzać nowy system. W 1853r. Parlament Prowincji Kanady uchwalił ustawę wprowadzającą standard złota. W 1858r. wypuszczono pierwsze kanadyjskie monety dziesiętne. Wybite w Mennicy Królewskiej w Londynie, zostały wyemitowane z nazwą ,,Kanada’’, z podobizną królowej Wiktorii na awersie. Monety miały nominały jednego centa, pięciu centów, dziesięciu centów, dwudziestu centów i pięćdziesięciu centów.

Prowincja Kanady, podwójny zestaw próbny, 1858r.

Pod koniec lat pięćdziesiątych i na początku lat sześćdziesiątych XIX wieku w Prowincji Kanady rząd zabiegał, aby wprowadzić rządową emisję pieniądza papierowego, jednak banki sprzeciwiały się temu obawiając się utraty zysków i przywilejów. Nadchodząca dekada pokazał jednak, że brak stabilności i upadek wielu banków spowodował utratę zaufania społeczeństwa i wymusił zmiany.

Pierwsza emisja banknotu z nadrukiem ,, Province of Canada” miała miejsce 1 stycznia 1867r. i była oparta na banknotach Bank of Montreal.

Na banknocie jednodolarowym widnieli Samuel de Champlain i Jacques Cartier – odkrywcy i pierwsi kartografowie Kanady, natomiast banknot dwudolarowy przedstawiał Britanię i postacie alegoryczne. Banknot pięciodolarowy przedstawiał królową Wiktorię oraz tubylczą kobietę. Na banknocie dziesięciodolarowym umieszczono Kolumba i bobry( jeden z symboli Kanady), natomiast  banknot dwudziestodolarowy przedstawiał Alberta Edwarda, księcia Walii i jego żonę Aleksandrę, księżniczkę Walii. Banknot o największym nominale- pięćdziesięciodolarowy przedstawiał Merkurego, rzymskiego boga handlu.

Sześć miesięcy później, na mocy British North American Act z 1 lipca 1867r. powstaje nowe państwo Kanada, którego rząd otrzymuje wyłączną jurysdykcję nad bankowością, zakładaniem banków i emisją pieniądza, z kontrolą monet i banknotów scentralizowaną w Ottawie. Nowy rząd wyemitował swoje pierwsze banknoty w 1870r.

Banknot z 1866r.

Dominium Kanady, 1 $, 1870
Wydrukowane przez British American Bank Note Company i wyposażony w portret Jacquesa Cartiera, był częścią pierwsza seria notatek wygrawerowanych dla nowego Dominium. Te banknoty podlegały wykupowi w Urzędzie Syndyka General w Ottawie lub w oddziale wskazanym na odwrocie.

Kolonie brytyjskie, w tym Kanada, miały zakaz bicia własnych monet. Mogły być one tylko i wyłącznie zakupione z Mennicy Królewskiej w Londynie. Po Konfederacji, nadal kupowano monety z mennicy w Londynie, ale w debatach publicznych zaczęto mówić o możliwości otwarcia mennicy kanadyjskie. W 1907r. rząd brytyjski ustanowił oddział Mennicy Królewskiej w Ottawie, która została oficjalnie otwarta 2 stycznia 1908r. Podczas oficjalnego otwarcia Generalny Gubernator Eart Grey wybił pierwszą monetę wybitą w Kanadzie: srebrną monetę o nominale  pięćdziesiąt centów z podobizną króla Edwarda VII. W 1931r.rząd kanadyjski przejął pełną kontrolę nad oddziałem Mennicy Królewskiej w Ottawie, zmieniając na Królewską Mennicę Kanadyjską i oddając pod zwierzchnictwo Ministra Finansów.

Mennica Królewska w Ottawie.

Problemy ekonomiczne związane z wielkim kryzysem, a w szczególności seria upadłości wielkich banków, które miały prawo emisji pieniądza, skłoniły rząd Kanady do reformy systemu walutowego, który doprowadził do powstania Bank of Canada,  który jako jedyny uzyskał prawo emisji. Bank został powołany aktem The Bank of Canada Act z 3 lipca 1934 i rozpoczął działalność 11 marca 1935. Tego samego dnia wszystkie stare banknoty będące w obiegu zostały zastąpione zuniformizowanym dolarem kanadyjskim.

Wmurowanie kamienia węgielnego pod Bank Kanady, 10 sierpnia 1937 r.

W 1976 dolar kanadyjski na rynku walutowym osiągnął swą maksymalną wartość 1,03 USD. Od tego czasu wartość dolara kanadyjskiego systematycznie malała. Obecnie wartość  jednego dolara oscyluje w okolicach 0,74 USD.

Kanadyjskie banknoty emitowane po 2011 roku są jednymi z niewielu na świecie pieniędzmi drukowanymi nie na papierze, ale na polimerze. Technologia ta zwiększa żywotność (ok. 20 lat) oraz umożliwia zastosowanie doskonalszych zabezpieczeń. Pomimo większej trwałości oraz odporności np. na zamoczenie, banknoty ulegają deformacji pod wpływem ciepła.

Współczesny dolar kanadyjski ma bogatą historię, od niewypłacalności we wczesnych stadiach do stabilnego środka wymiany w czasach obecnych, dzięki temu Kanada jest jednym z najlepszych krajów do życia.

Banknot z 1935r.Portret księżniczki Elżbiety.

Banknot z 1954r. Jej Wysokość Królowa Elżbieta II.

Banknot z 2004r. Jej Wysokość Królowa Elżbieta II.

Banknot polimerowy z 2012r. Jej Wysokość Królowa Elżbieta II.

Emisja z lat 1986-1991.

Etapy powstawania banknotów.

Etapy powstawania banknotów.

Zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *